Zanalizuj znaczenie motywu pracy w wybranych utworach polskiego pozytywizmu i Młodej Polski. [1]

Praca: ciężka, mozolna, wyczerpująca, źródło niebezpieczeństwa i wyzysku, ale też powołanie, idea, pasja, powinność, misja, posłannictwo. 

Literatura podmiotu: części 1 – 4 
1. Konopnicka Maria, Dym,
2. Prus Bolesław, Powracająca fala,
3. Żeromski Stefan, Ludzie bezdomni,
4. Żeromski Stefan, Siłaczka.

1.  Maria Konopnicka – Dym

Maria Konopnicka w noweli  Dym  opisuje warunki życia matki i Marcysia, który był zatrudniony w fabryce jako kotłowy.

W ciągu dnia przysługiwała mu króciutka przerwa na obiad, więc praktycznie wiele godzin przebywał w wyczerpującej i graniczącej z wyzyskiem pracy.

Matka bardzo troszczyła się o Marcysia.

Z powodu biedy i braku możliwości zapewnienia wystarczającej ilości jedzenia dla dwojga z czystym sumieniem przyznawała sobie takie porcje, które pozostały, gdy syn najadł się do syta.

Ta lapidarna informacja świadczy o wielkiej miłości matki do syna, która miała świadomość, że do wykonywania takiej ciężkiej, mozolnej, wielogodzinnej pracy Marcyś musi mieć po prostu dużo siły.

Sama także wykonywała drobne prace, ponieważ chociaż w minimalnym stopniu próbowała przyczynić się do polepszenia ich bardzo trudnej sytuacji materialnej.

Jedyną rozrywką i przyjemnością matki było obserwowanie wydobywającego się z fabrycznego komina dymu. Po jego kształcie i kolorze potrafiła sobie wyobrazić, co jej ukochany syn właśnie robi, ponieważ dym intensywniej ulatniał się z komina, gdy Marcyś dorzucał węgla.

Pewnego dnia matka usłyszała straszny huk i dowiedziała się, że jej dziecko nie żyje, bo w kotłowni nie było żadnych zabezpieczeń. Tytułowy dym często w oczach matki przybierał różne kształty, a po jego śmierci „ długie jeszcze potem lata siadywała w tym samym okienku, patrząc osowiałym, mętnym wzrokiem na fabryczny kmin, z którego biły w górę sine słupy dymu. Dym ten wszakże nie przybierał już teraz dawnych rozlicznych kształtów, tylko zawsze zamieniał się w mglistą postać jej drogiego chłopca”.

cdn