Metamorfoza bohatera i jej sens w literaturze. [4]

Przemiana – Franza Kafki

Literatura podmiotu: części 1 – 4

1. Dostojewski Fiodor, Zbrodnia i kara,

2. Kafka Franz, Przemiana, [w:] Tenże, Wyrok,

3. Mickiewicz Adam, Pan Tadeusz,

4. Sienkiewicz Henryk, Potop.

4. Franz Kafka - Przemiana

O ile Jacek Soplica, Andrzej Kmicic oraz Rodion Raskolnikow sami zadecydowali o swojej przemianie, o tyle metamorfoza Gregora Samsy – bohatera Przemiany  Franza Kafki - odbyła się wbrew jego woli.

To koszmarne przeobrażenie nastąpiło któregoś ranka i polegało na tym, że Gregor Samsa obudził się jako potworny robak. Miał na grzbiecie twardy pancerz, brązowy, sklepiony brzuch i bardzo cienkie nogi.

Jego przemiana przybiera wyłącznie zewnętrzną postać, ale jest niezwykle dokuczliwa i skazuje bohatera na niezawinione cierpienie, którego sprawcą jest albo fatum, albo ślepy los.

Od tego przeznaczenia nie ma możliwości ucieczki, a konieczność poddania się tej nieznanej sile jest dla Gregora prawdziwą tragedią. 

Z powodu zwierzęcego głosu nie potrafi porozumieć się z najbliższymi, ale czuje i myśli jak człowiek.

Kim Gregor Samsa był przed przemianą?

Zwyczajnym, przeciętnym obywatelem, spokojnym, cichym, uczciwym, pracowitym człowiekiem, poświęcającym całą energię i czas rodzinie oraz firmie. 

Mimo ogromnych trudności bohater próbuje przystosować się do nowej rzeczywistości i wykazuje przy tym wyjątkową odporność, hart ducha i wytrwałość.

Początkowo nie zraża się nawet tym, że  wśród najbliższych wywołuje obrzydzenie, nie może liczyć na ich pomoc, a funkcjonowanie w takich warunkach staje się nierealne.

Nikt w rodzinie nie umie zaakceptować ohydnej przemiany i po okresie odtrącenia oraz samotności Gregor Samsa umiera z głodu, chociaż ojciec mówił, że powinni przełamać wstręt, bo przecież – niezależnie od obrzydliwej postaci – Gregor jest „jednak członkiem rodziny”.

Sens metamorfozy Gregora Samsy jest przerażający i pesymistyczny. Odmienność skazuje człowieka na samotność i śmierć, jeżeli sam nie potrafi sobie poradzić. Diametralnie różna jest wymowa przemiany Soplicy, Kmicica i Raskolnikowa.

Bohaterowie poddali się jej z własnej woli i udowodnili, że w ludziach tlą się iskierki dobra. Wystarczy silna wola, sprzyjające okoliczności, odpowiednia motywacja i można optymistycznie postrzegać sens życia człowieka. 



Następny motyw :  Natura