Wieś i chłopi w dziełach twórców Młodej Polski. [3]

Wesele  Stanisława Wyspiańskiego 

Literatura podmiotu: części 1 – 4 

1. Kasprowicz Jan, Z chałupy, sonet I, XV, XXXIX,
2. Reymont Władysław Stanisław, Chłopi, t. 1,
3. Wyspiański Stanisław, Wesele,
4. Żeromski Stefan, Rozdziobią nas kruki, wrony..., Zmierzch.

3.  Stanisław Wyspiański - Wesele

Twórcy Młodej Polski w różnorodny sposób przedstawiali wieś i chłopów, czego kolejnym przykładem będzie Wesele  Stanisława Wyspiańskiego. 

W dramacie nie znajdziemy obrazów głodu i nędzy, ale z pewnością nie zobaczymy także bogatego przekroju społeczeństwa opisanego w Chłopach.

W pierwszym akcie Wesela  obok mieszkańców Bronowic pojawiają się przedstawiciele inteligencji, a idea tego spotkania miałaby polegać na próbie porozumienia między artystami z miasta a chłopami. Czy będzie to możliwe? W celu udzielenia odpowiedzi na to pytanie prześledźmy, w jaki sposób Stanisław Wyspiański podchodzi do modnej na przełomie XIX i XX wieku ludomanii. Skoncentrujmy więc uwagę na realistycznym wątku sztuki z pominięciem fantastyczno-symbolicznej wymowy utworu.

Skażeni dekadentyzmem artyści przyjeżdżają z miasta na wiejskie wesele i mogłoby się wydawać, że te dwa światy mają szansę na porozumienie, dopóki nie nawiążą dialogu. Inteligencja zachwyca się wszystkim, co powierzchowne i w ogóle nie zna realiów życia na wsi.

Fascynuje się chłopskimi zwyczajami, szeroko pojętym folklorem i witalnością chłopów. 

Nie dostrzega natomiast, że przechowują w pamięci doznane krzywdy, że nie czują potrzeby pozostawania w sielankowej konwencji i woleliby być traktowani jako poważni partnerzy w społeczno-politycznych dyskusjach.  

Inteligencja nie dojrzała do przejęcia funkcji przywódców, bo – hołdując chłopomanii – nie zna i nie rozumie położenia chłopów. To pozorne zainteresowanie wsią jest tylko wyrazem młodopolskiej mody i nie ma niczego wspólnego z prawdziwą znajomością problemów wsi.

Widzimy więc wyraźnie, że Wyspiański pokazuje inteligencję i chłopów jako dwa odrębne, obce sobie światy, a społeczno-kulturowy solidaryzm to mit. Przedstawieni w Weselu  chłopi są patriotami, którzy chętnie wzięliby udział w walce o niepodległość, ale brakuje im sygnału do jej rozpoczęcia ze strony inteligencji.

Wyjątkową niedojrzałością wykazał się Jasiek, który zgubił złoty róg, bo bardziej interesowało go pawie pióro. Fakt, że inteligencja próbuje zbratać się z chłopami nie umniejsza jej wielkiej nieznajomości ich życia.

cdn