Tradycja szlachecka w polskiej literaturze. Przedstaw i scharakteryzuj stosunek pisarzy do szlacheckiej przeszłości na przykładzie wybranych utworów. [4]

Ferdydurke   Witolda Gombrowicza  

Literatura podmiotu: części 1 – 4 

1. Gombrowicz Witold, Ferdydurke,
2. Mickiewicz Adam, Pan Tadeusz,
3. Niemcewicz Julian Ursyn, Powrót posła,
4. Słowacki Juliusz, Grób Agamemnona.

4.  Witold Gombrowicz – Ferdydurke

Dzięki Witoldowi Gombrowiczowi ponownie przenosimy się do szlacheckiego dworu, ponieważ do Bolimowa trafia bohater  Ferdydurke, który jest krewnym państwa Hurleckich.

I oto obserwujemy sarmackie dziedzictwo w pełnej krasie ukazane z dużą dozą ironii i niemalże karykaturalnie.

Zastanówmy się więc, co Gombrowicz wyszydza?    Narodowy mit.

Według autora  Ferdydurke  nie mamy powodów ku temu, żeby szczycić się sarmacką przeszłością , bo jest to anachroniczny świat.   W Bolimowie życie toczy się niejako na kredyt, w pozornym dostatku, a sam Konstanty Hurlecki to wstrętny typ ziemianina.

Okazywanie szacunku wymusza biciem, ma wygórowane mniemanie o sobie, a tak naprawdę jest leniem, skłonnym do obżerania się hulaką i utracjuszem.

Pracujący we dworze ludzie nie otrzymują wynagrodzenia, ale konserwatywny właściciel Bolimowa  traktuje plebs lekceważąco, bo jest przekonany o swojej nad nimi wyższości.

Sposób, w jaki wychował syna, świadczy o tym, że obaj są jednakowo ograniczeni i bezmyślni.

Niebagatelną rolę odgrywa w utworze bratający się z parobkiem Miętus, co w oczach ziemiaństwa jest kompromitacją i burzy relacje między panami a chłopami. Witold Gombrowicz krytycznie podchodzi do szlacheckiej tradycji i uważa, że dla współczesnych Polaków jest ona sztuczną formą ucieczki przed własnymi problemami.

Następny motyw:   Emigracja