Literatura emigracyjna i jej związki z ojczyzną.[1 – część 3]

Emigranci   Sławomira Mrożka  

Literatura podmiotu: części 1 – 4
1. Mrożek Sławomir, Emigranci,

2. Norwid Cyprian Kamil, Pielgrzym,

3. Redliński Edward, Szczuropolacy,

4. Słowacki Juliusz, Pogrzeb kapitana Meyznera.

3.  Sławomir Mrożek – Emigranci

W Emigrantach  Sławomira Mrożka dwaj główni bohaterowie nie mają ani imion, ani nazwisk, ale ich sposób bycia, intelekt oraz osobowość zostały zarysowane z niezwykłą przenikliwością.

AA oraz XX znaleźli się na obczyźnie z odmiennych powodów, mają skrajnie różne podejście do życia, a powstały między nimi spór to nie tylko rodzaj gry wobec siebie, lecz także próba skompromitowania przeciwnika.

Niewielka przestrzeń nędznego pomieszczenia nie pozwala im uciec od siebie i staje się przyczyną ciągłych zatargów.

Polityczny emigrant AA, intelektualista uciekł z kraju z powodów ideowych, obawiając się represji ze strony komunistycznego reżimu.

Swojej emigracji nadaje niepospolite znaczenie, ponieważ uważa siebie za spadkobiercę romantycznej tradycji. Ciągle wierzy, że napisze traktat o idealnym niewolnictwie, ale w końcu niszczy notatki, rezygnuje ze zrealizowania tego pomysłu i rozpaczliwie szlocha, co bynajmniej nie umniejsza jego przekonania o wyższości własnych racji.

Ten wegetujący inteligent potrafi tępo (przez wiele dni) wpatrywać się w sufit i jawnie okazywać współlokatorowi pogardę z powodu jego niewolniczego charakteru, łakomstwa i skąpstwa.

XX wyjechał z Polski, ponieważ chciał bardzo szybko zarobić dużo pieniędzy i wrócić do kraju z pokaźnym majątkiem. Sławomir Mrożek wykreował go na prostaka, wręcz chama, który marzy o życiu w dobrobycie po powrocie do Polski, ale póki co uparcie wykonuje katorżniczą pracę, opowiada o cudzoziemskich kobietach i zjada przeznaczone dla psów konserwy.

Nie rozumie „subtelności” AA, często drwi z jego bezczynności i podkrada mu papierosy.  W chwili buntu drze pieniądze, usiłuje popełnić samobójstwo i wreszcie głęboko zasypia.

Kilkakrotnie między bohaterami dochodzi do gwałtownych spięć, emocje sięgają zenitu, a cały dialog służy pokazaniu nędznej egzystencji emigrantów. Obaj są przegrani, samotni, wyobcowani, zrezygnowani, łzy przeplatają się z wybuchami furii. 

Emigracyjny los AA oraz XX jest w takim samym stopniu dramatyczny, a w przystosowaniu się do zachodniej kultury przeszkadza im pełna kompleksów polska mentalność.

cdn