Motywy sarmackie w literaturze. Przedstaw ich obecność na przykładzie wybranych utworów Wacława Potockiego oraz Jana Chryzostoma Paska. [2]

Pospolite ruszenie  Wacława Potockiego

Literatura podmiotu:

1. Pasek Jan Chryzostom, Pamiętniki,

2. Potocki Wacław:

    Nierządem Polska stoi,

   Pospolite ruszenie,

   Zbytki polskie.

2.  Wacław Potocki – Pospolite ruszenie

Przednia straż placowa dała znać do obozu szlachty, że nieprzyjaciel zamierza nocą dokonać napadu. 

Rotmistrz polecił więc doboszowi obudzić śpiących w namiotach żołnierzy. Posłaniec przekazuje rozkazy, usiłuje przekonać szlachtę o nadchodzącym niebezpieczeństwie i nakłonić ją do przerwania nocnego wypoczynku. 

Twierdzi, że rotmistrz pewnie się upił, a jeśli jest takim tchórzem, to może sam stanąć do walki.Szlachta, nie przebierając w słowach, wyraża swoje oburzenie, że ktoś ośmiela się budzić ją z pierwszego snu.

On nie ma prawa zmusić do niczego wolnej, równej szlachty. 

Grożą mu ponadto, że będzie się musiał tłumaczyć ze swojego postępowania na sejmiku w Proszowicach.

Szlachta najbardziej poczuła się urażona tym, że wydaje się jej rozkazy przez chłopów. 

Kiedy nikt dobosza nie słuchał, położył się spać, obawiając się przy tym przykrych dla ciała konsekwencji swojej misji. Rotmistrz postąpił podobnie, ponieważ całe towarzystwo nie przejęło się sytuacją.

Potocki napiętnował kosmopolityzm szlachty, jej absolutny brak troski o losy ojczyzny, zamiłowanie do wygody, nawet na polu walki. Egoizm, duma, samowola, pycha, próżność, prywata to cechy polskich Sarmatów.

cdn