Motywy sarmackie w literaturze. Przedstaw ich obecność na przykładzie wybranych utworów Wacława Potockiego oraz Jana Chryzostoma Paska. [1]

Pod pojęciem Sarmatyzmu kryje się styl życia szlachty od schyłku XVI wieku. Przekonanie o jej mitycznym pochodzeniu doprowadziło szlachtę do przyznania sobie prawa do panowania nad innymi klasami społecznymi.

Literatura podmiotu:

1. Pasek Jan Chryzostom, Pamiętniki,

2. Potocki Wacław:
a)  Nierządem Polska stoi,
b) Pospolite ruszenie,
c) Zbytki polskie.

1. Wacław Potocki – Nierządem Polska stoi

Autor nawiązuje do wypowiedzi przedstawiciela poprzednich epok i obawia się, że gdyby ta osoba wyszła dziś z grobu, wolałaby schronić się tam pospiesznie, ponieważ dopiero teraz kraj jest w zawrotnym tempie prowadzony do zguby.

"Co rok to nowe prawa i konstytucyje,

Ale właśnie w tej wadze jako minucyje".

Każdy kolejny rok przynosi inne prawa i konstytucje, ale ich wartość znaczy tyle, co kalendarze. 

Życie nowych ustaw trwa do chwili, dopóki nie zostaną wymyślone następne.

Jednak nikt ich nie szanuje i nie przestrzega poza ubogą szlachtą i biednymi ziemianami, którzy są bezwzględnie wykorzystywani przez zamożniejszych obywateli kraju. 

Dotąd nakładają na nich należności, podatki, ślą pozwy i egzekucje, aż pozbawią ich ojcowizny i uczynią z nich tułaczy.

Oprócz współczucia dla biednych warstw społecznych pobrzmiewa tutaj nuta oburzenia na klasową niesprawiedliwość. Nawet prawa w naszym kraju służyły tylko bogaczom, bo przez nich były uchwalane. Potocki poprzez szyderstwo i ironię bierze w obronę gnębione klasy społeczne.

cdn