Sposoby przedstawiania miłości w literaturze. [1 – część 2]

,,Hamlet"  Williama Szekspira  

Literatura podmiotu: części 1 – 4

1. Bédier Joseph, Dzieje Tristana i Izoldy,
2. Mickiewicz Adam, Dziady cz. IV,
3. Szekspir William, Hamlet,
4. Żeromski Stefan, Wierna rzeka.

4. William Szekspir - Hamlet

Hamlet i Ofelia – bohaterowie tragedii Hamlet Williama Szekspira – kochają się szczerze i mogłoby się wydawać, że szczęśliwie razem się zestarzeją.

On jest duńskim królewiczem, studentem, zapewnia dziewczynę o swojej miłości, pisuje do niej listy, obdarza ją podarunkami. 

O ile Laertes ogranicza się do przestrogi, żeby Ofelia starała się powstrzymywać swoje uczucia do Hamleta, o tyle Poloniusz jest niemiły i gotowy obrazić córkę. 

Na wyznanie Ofelii, że Hamlet ją kocha, ojciec ostro reaguje i zarzuca jej, iż zbyt lekko podeszła do kwestii szanowania siebie, a wreszcie zabrania jej spotkań z królewiczem.

Ona to piękna, czuła, spokojna, subtelna córka dworskiego urzędnika Poloniusza i siostra Laertesa.   Zarówno brat, jak i ojciec nie popierają tego związku i w trzeciej scenie pierwszego aktu w jasny, zdecydowany sposób wyrażają swoje poglądy. Ów zakaz nie oznacza wcale końca miłości i chociaż Ofelia nadal bardzo kocha Hamleta, poddaje się woli ojca, czego konsekwencją było przekazanie mu listów i upominków.

W życiu młodego następcy tronu również zachodzą istotne zmiany. Tym , co zaważy na dalszych jego losach, jest niespodziewana, nagła, tajemnicza śmierć ojca, który pojawia się jako Duch.

Ojciec-Duch informuje Hamleta, że został zamordowany przez Klaudiusza przy pomocy wlanej do ucha trucizny. Jednocześnie zobowiązuje syna do pomszczenia jego śmierci.

Hamlet jest rozgoryczony, zadziwiony, zdegustowany i zaskoczony postawą matki, która w krótkim czasie po śmierci męża poślubiła jego brata-zabójcę. 

Nasuwają się pytania i wątpliwości: czy królowa Gertruda romansowała wcześniej z Klaudiuszem, czy była świadoma planowanego morderstwa, czy zostało ono dokonane za jej przyzwoleniem?

Odpowiedzi brak.

Hamlet, któremu Duch zlecił zemstę, chcąc zyskać więcej czasu, zaczyna udawać obłęd. Jego zachowania kompletnie nie rozumie Ofelia, tym bardziej, że oświadczył, iż nigdy jej nie kochał i nie przypomina sobie, żeby kiedykolwiek coś jej ofiarował. Zarzuca dziewczynie słabość charakteru, poddaje w wątpliwość niewinność i wierność kobiet, sugerując, że są nieuczciwe i sprytne. „Idź waćpanna do klasztoru” usłyszała w końcu znieważona Ofelia.

Nie zamierzam usprawiedliwiać Hamleta, postąpił podle, ale spróbujmy go zrozumieć. Z jednej strony został obarczony zadaniem, które go przerasta, z drugiej natomiast sam boryka się z wieloma rozterkami, jest zagubiony, niepewny, nieprzystosowany do życia w zakłamanym, podstępnym społeczeństwie.

Może jego intencje były czyste? Może przeczuwa swoją śmierć? Nie wiemy.

Zmuszony do podjęcia działania (chce sprostać żądaniu Ducha i stąd ten nakaz wewnętrzny) zamiast Klaudiusza zabija ukrytego za kotarą Poloniusza. Ta pomyłka doprowadzi Ofelię do obłędu, ponieważ kocha Hamleta i jednocześnie ma świadomość, że nie powinna darzyć uczuciem mordercy ojca.

Te sprzeczne emocje mają destrukcyjny wpływ na stan psychiczny córki Poloniusza. Jej szaleństwo objawia się poprzez bezcelowe snucie się po zamku, nieskładne, nielogiczne wypowiedzi oraz śpiewanie smutnych piosenek, których dominującym motywem jest wyrządzenie krzywdy niewinnej dziewczynie.

Ofelia popełniła samobójstwo, a jej ukochanemu również grozi śmiertelne niebezpieczeństwo, gdyż Laertes przyrzeka zemstę za utopienie się siostry. Plany zgładzenia Hamleta knuje także Klaudiusz.

Obecny na przedstawieniu stryj, nie wytrzymał nerwowego napięcia i w pośpiechu opuścił komnatę, gdy aktorzy odgrywali dodaną przez Hamleta scenę, będącą dokładnym odtworzeniem przebiegu prawdziwego morderstwa.

Klaudiusza zdradziła jego reakcja i dzięki niej został zdemaskowany, a syn królowej Gertrudy upewnił się, że król był rzeczywiście zabójcą jego ojca. I cóż z tego, skoro to Hamlet zostaje wysłany w podróż do Anglii, której jedynym celem było pozbawienie go życia.

Mimo to udało mu się uciec i wrócić do Danii, gdzie dochodzi do pojedynku z Laertesem. Giną w nim cztery osoby: Gertruda, Klaudiusz, Laertes i Hamlet. W świecie pełnym obłudy, intryg, podstępów, zdrad miłość zepchnięto na dalszy plan i pozbawiono urokliwego czaru.

Na Horacym – jedynym świadku wydarzeń i szczerym przyjacielu duńskiego królewicza – spoczywa obowiązek przekazania następnym pokoleniom informacji o tragediach, które zdarzyły się w Elsynorze. „Reszta jest milczeniem”.

cdn