Motyw wędrówki w literaturze. Omów różne jego wersje i funkcje w wybranych utworach. [3]

,,Boska komedia"   Dantego

Literatura podmiotu: części 1 – 4

1. Biblia – Księga Wyjścia,

2. Dante Alighieri, Boska komedia – Pieśń IV,

3. Homer, Odyseja – Pieśń XII,

4. Słowacki Juliusz, Kordian.

3.   Alighieri Dante – Boska komedia

Głównym tematem Boskiej komedii  jest wędrówka po zaświatach.

Poemat Dantego odegrał bardzo dużą rolę w rozwoju europejskiej kultury.

Niezwykle popularny w średniowieczu utwór można zaliczyć do tekstów określanych mianem visones. Opisują one wędrówkę duszy po zaświatach.

Bohaterem utworu jest zagubiony w „wędrówce życia” autor, który poszukuje tożsamości i przemierza kolejne sfery niebieskie. Najpierw przebywa w piekle, następnie dostaje się do czyśćca, żeby na koniec trafić do raju.

Poeta – tworząc obraz piekła – inspirował się greckim Hadesem, ale jego wizja zgodnie ze średniowiecznym światopoglądem miała budzić przerażenie ludzi, którzy powinni unikać czynienia rzeczy grzesznych i ciągle pamiętać o śmierci – „memento mori”.

Dante zabłądził w ciemnym lesie. Wędrówkę po zaświatach zaproponował mu rzymski poeta Wergiliusz. 

Autor Boskiej komedii w swojej wizji piekła przedstawił jego przedsionek, w którym zostali umieszczeni ci, którzy nie byli źli, ale nie zrobili w ziemskim życiu niczego dobrego. Na wrotach posiadającego dziewięć kręgów piekła widniał napis: „Jam dzieło wielkiej, sprawiedliwej ręki”. 

Przebywający w piekielnych czeluściach grzesznicy pokutują za różne przewinienia. 

Są wśród nich tacy, którzy nie zostali ochrzczeni, nie czynili zła i zostali zaliczeni do kategorii najlżejszych duchów ludzi.

Każdy kolejny krąg oznacza zwiększenie cierpień i tortur oraz przejście do najcięższych grzeszników. W miejscu ostatecznego pobytu – dokładnie i barwnie opisanym przez Dantego – spotykamy duchy prawdziwych lub mitologicznych ludzi, którzy w doczesnym życiu nie zostali ochrzczeni. 

Do takich szlachetnych pogan należą chociażby Homer, Sokrates czy sam Wergiliusz. Do dziewiątego kręgu piekła, który był królestwem mrozu, prowadziła głęboka studnia. Znajdujące się tam dusze zdrajców są poddawane okrutnym mękom, a grzesznikom przymarzają łzy do oczu. 

W bryle lodu został uwięziony Szatan-Lucyfer trzymający w trzech paszczach Judasza, Brutusa i Kasjusza.

Piekło Dantego posiada kształt lejka, który wąską częścią  jest skierowany w stronę ziemi. 

Można usłyszeć z niego przerażające odgłosy w różnych językach: przejmujące lamenty, zawodzenia, krzyki, co po pierwsze świadczy o cierpieniu i  piekielnych mękach dusz; po drugie natomiast w metafizyczny sposób służy pokazaniu średniowiecznych przekonań, że człowiek nie uniknie poniesienia konsekwencji ziemskiego postępowania. 

cdn