,,Balladyna" Juliusza
Słowackiego
Literatura
podmiotu: części 1 – 4
1.
Krasiński Zygmunt, Nie-Boska komedia,
2.
Mickiewicz Adam, Dziady cz. III,
3.
Mickiewicz Adam, Świtezianka,
4.
Słowacki Juliusz, Balladyna.
3. Juliusz Słowacki – Balladyna
„SKIERKA
Ktoś idzie tutaj lasem.
GOPLANA
To on! to on! mój miły!
Bądź niewidomym, Skierko.
Skierka odchodzi.
Wchodzi na scenę
GRABIEC – rumiany – w ubiorze wieśniaka.
GRABIEC
Ach, cóż to za panna?
Co za dziwne stworzenie z mgły i galarety!
Są ludzie, co smak czują
do takiej kobiety;
Ja widzę coś rybiego w tej
dziwnej osobie.
GOPLANA
Jak się nazywasz piękny
młodzieńcze?
GRABIEC
Nic sobie…
GOPLANA
Miły nic sobie!
GRABIEC
Jakżeś głupia, mościa pani
–
Nic sobie, to się znaczy, że
nic nie przygani
Mojej piękności…to jest,
żem piękny. A zwę się Grabiec.
GOPLANA
Cóż cię za anioł obłąkał w
tym lesie?
GRABIEC
Proszę, co za ciekawość w
tym wywiędłym schabku!
GOPLANA
Proszę cię, panie Grabiec!
GRABIEC
Wolno mówić: Grabku!
Panie Grabku!
Panie Grabku!
GOPLANA
Któż jesteś?
GRABIEC
Aśćki panny sługa…(…)
GOPLANA
Słowa jego wonne
Przynosi wiatr wiosenny do
mojego ucha…
O luby! ja cię kocham…
GRABIEC
Cóż to za dziewucha?
Obcesowo zaczyna.
Wprawdzie to nie dziwy.
Ilekroć przez wieś idę, to
serca jak śliwy
Lecą pod moje nogi…wołają
dziewczęta:
Panie Grabku! Grabiątko,
niech Grabiec pamięta,
Że jutro grabim
siano-pomóż, Grabku, grabić.
A to znaczy, że za mnie
dałyby się zabić,
Czy mię kochasz, mój miły?
GRABIEC
Ha?...trzeba skosztować...
Na przykład...daj
całusa...
GOPLANA
Stój!...pocałowanie
To ślub dla czystych
dziewic. Na dziewiczym wianie
Za każdym pocałunkiem
jeden listek spada.
Nieraz dziewica czysta i
smutkami blada
Dlatego, że spadł jeden
liść u serca kwiatu,
Nie śmie kochać i daje
pożegnanie światu,
I do mogiły idzie nigdy
nie kochana.
GRABIEC
Coś waćpanna jak mniszka.
GOPLANA
Raz pocałowana,
Będę twoją na wieki – i ty
mój na wieki...
GRABIEC
Ha, pocałunek bliski, a
ten „mój” daleki.
Całuje
GOPLANA
O mój luby!...
GRABIEC
Dalibóg...pfu!...pocałowałem
Niby w pachnącą
różę...pfu...róża jest ciałem,
Ciało jest niby
różą...niesmaczno!...
GOPLANA
Mój drogi!
Więc teraz co wieczora na
leśne rozłogi
Musisz do mnie
przychodzić. Będziemy błądzili,
Kiedy księżyc przyświeca,
kiedy słowik kwili,
Nad falą szklistych
jezior, pod wielkim modrzewiem
Będziemy razem marzyć przy
księżycu...
do siebie
Co odpowiedzieć babie...
GOPLANA
Ty smutny? ty niemy?
O! my z tobą będziemy
szczęśliwi!
GRABIEC
Będziemy,
Lecz nie wieczorem – i nie
przy jeziorze...”.
Zacytowany fragment Balladyny
świadczy o tym, że w dramacie Juliusza Słowackiego nie tylko przenikają
się dwa światy: ludzki i fantastyczny, lecz także wywierają na siebie wzajemny
wpływ. Wróżka Goplana – ów twór
„z mgły i galarety” – zakochała się w wiejskim parobku i pijanicy. Nie żąda od
niego składania przysięgi wierności, bo za jej pieczęć uważa złożony pocałunek,
który Grabca bardzo rozczarował i dlatego wyznał nimfie, że kocha córkę wdowy
Balladynę.
Pani Gopła – zazdrosna i
upokorzona – zaczyna ingerować w sprawy ludzi, a jej pomyłki i niedomówienia
będą miały tragiczne konsekwencje w realnym świecie. Goplana wydała
nieprecyzyjne rozkazy swoim służkom.
Zadanie Chochlika polegało
na wodzeniu Grabca po lesie w celu niedopuszczenia do jego spotkania z
Balladyną. Skierka natomiast miał sprowadzić do chaty wdowy bogatego Kirkora,
ale Goplana nie powiedziała mu, że książę powinien zakochać się w Balladynie.
Za sprawą czarów graf
pokochał obie dziewczyny. Juliusz Słowacki, wykorzystując motyw złej i dobrej
siostry, wprowadził do swojego utworu
elementy baśniowej konwencji, ale złamał jej zasady, ponieważ zginęła dobra
Alina, a zła Balladyna została żoną Kirkora.
Będąca uosobieniem
nadnaturalnej siły Goplana poplątała losy ludzi i wbrew swoim staraniom
przyniosła im zbrodnie, cierpienia i śmierć zamiast radości i szczęścia. Nimfa
z poczuciem winy za spowodowanie wielu tragedii w realnym świecie opuszcza
nadgoplańską krainę.
Odlatuje za kluczem
żurawi, a na tle pogodnego nieba pozostawia za sobą dużą, czarną chmurę, z
której padnie zabijający Balladynę piorun. Wraz ze zniknięciem Goplany odchodzi
fantastyczny, zły i niesprzyjający ludziom świat.
cdn
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz